maandag 26 augustus 2013

Taksim wordt vermoord (voor de tweede keer).

Eeuwenlang al is Taksim het meest dynamische stadsdeel in Istanbul, en ook het meest Europese. In Taksim waren de theaters, de eerste bioscopen, en de danspaleizen. Niet toevallig ligt het enige officiële bordeel van Turkije in Beyoglu, een deel van Taksim. Het was ook hier waar de eerste tram in Istanbul reed, waar als eerste electriciteit aangelegd werd, hotels  ambassades en consulaten zich vestigden.

Maar anno 2013 bloedt Taksim langzaam dood. Niet voor de eerste keer, en ook nu weer als gevolg van het beleid van de autoriteiten. Dit stadsdeel is voor hen immers oncontroleerbaar. Historisch gezien is het zo dat opposanten van het regime in Taksim samenkomen. Gezi is daarvan het meest recente voorbeeld.

De eerste moord op Taksim door de Turkse autoriteiten gebeurde in september 1955. Toen waren het pogroms tegen niet-moslims die ervoor zorgden dat Istanbul een culturele aderlating kreeg waarvan de stad nooit herstelde. Onder het toeziend oog van de Turkse politie werd gemoord en verkracht, brand gesticht en geplunderd.


Tienduizenden vooral Grieks sprekende -, en in mindere mate Armeense Turken, moesten de stad verlaten. Hun vertrek betekende niet alleen de nekslag voor het culturele leven in Istanbul, maar ook de economie leed enorm. Met hen verdween een enorme know how, stierven ambachten uit, en tientallen handelszaken sloten de deuren. Het licht ging voor enkele decennia uit in Taksim, dat een buurt werd met een slechte reputatie.

Pas in de jaren '90, met het verkeersvrij maken van de centrale as Istiklal Caddesi, leefde Taksim opnieuw op. Maar het levendige, bruisende Taksim dat ik in 2002 aantrof bij mijn aankomst in Istanbul, dooft de laatste jaren langzaam maar zeker uit.

Winkels met karakter sluiten en worden vervangen door ketens. Patisserie Inci, waar generaties Istanbullenaars zoetigheid leerden eten, werd enkele maanden geleden op last van de politie leeggehaald. Het gebouw waar de zaak gevestigd was, wordt verbouwd wordt tot een shoppingmall. De sloophamer was ook het lot van Turkije's oudste bioscoop, Emek Sinemasi.



Nu staat ook de bekende boekhandel Robinson Crusoë op punt te sluiten, en ik weet dat tientallen bars, restaurants en clubs in Taksim het water aan de lippen staat. Hun rekeningen kloppen niet meer sinds de autoriteiten het plaatsen van terrassen in de meeste straten verboden heeft. Ook de steeds hoger oplopende accijnzen op alcoholische dranken, de beperkingen op de verkoop ervan, de licenties die moeilijker verstrekt worden, de invoering van sluitingsuren maakt dat de horeca het moeilijk hebben. De massale politie-aanwezigheid en rellen van de afgelopen maanden houdt bovendien het cliënteel weg.

Sommige commentatoren zien hier een strategie in. De schaalvergroting op Taksim is een gevolg van het neo-liberale beleid van de regering, en de verschraling van het aanbod een rechtstreekse consequentie van de conservatieve accenten die gelegd worden. De onlusten zorgen ervoor dat het proces van uniformisering in stroomversnelling geraakt, en komen de autoriteiten goed uit.

Taksim 2.0 staat op punt te verdwijnen, en versie 3.0 zal lijken op de buurt rond de Nieuwstraat in Brussel.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten